کلامی (اعتقادی) ش (رشت): دوستم می‌گوید: نماز نمی‌خوانم، چون خدا آدم را به خاطر گناهش به زمین فرستاد، پس ما چرا باید تقاصش را پس دهیم، این چه عدالتی است؟

«ایکس – شبهه»: البته که دوستتان به خاطر تنبلی توجیه می‌کند، اما از باب این مسائل بر او روشن شود، به ایشان بفرمایید که به طور کلی خطا رفته‌اند و با همه‌ی مسائل از روی «انگار و گمان» و آن هم گمان غلط برخورد نموده‌اند. لذا نکات ذیل را به عنوان سرفصل متذکر گردید:

الف – اولاً که نماز یک امتیاز است و نه یک تنبیه. امیتازی که فقط به مؤمنین و متقین و اهل علم و عمل داده می‌شود. نماز راز و نیاز بین عاشق و معشوق است و نه مکافات عمل غلط خود و دیگران. نماز معراج مؤمن است و نگهدارنده‌ی او از هر خطا و لغزش. نماز یک جایزه‌ی الهی است و به خطاکار جایزه نمی دهند.

در هیچ کجای قرآن کریم و آموزه‌های دینی نیامده است که چون حضرت آدم (ع) خطا کرد و به زمین رانده شد، پس شما نماز بخوانید. بهتر است اگر نیست به مباحثی علم  آگاهی نداریم، دست کم از جانب خود برای احکام الهی «فلسفه‌« نبافیم تا سپس با محکوم کردن فلسفه‌ی بافته شده‌ی ذهن خود، خدا را محکوم کنیم. بلکه خداوند کریم در کلامش می‌فرماید که برای «یاد من» نماز بخوانید. فرمود: من خدای شما هستم،‌ پس بیایید باهم  حرف بزنیم:

«إِنَّني‏ أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْني‏ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري» (طه - 14)

ترجمه: من خداى يكتايم، معبودى جز من نيست، عبادت من كن و براى ياد كردن من نماز به پا كن‏.

ب – ثانیاً وجود خداوند متعال، از را تعقل و تفکر (عقل و دانش) در آیات خلقت و آیات قرآن کریم شناخته می‌شود و نه از راه داوری ما راجع به فعل او. پس اگر کسی فهمید که لابد جهان هستی به خودی خود پدید نگردیده است و عقل حکم می‌کند که باید خالقی که «هستی و کمال مطلق» که خلقت، نظم، حرکت هدفدار و ... را به وجود آورده باشد، دیگر وقتی در ذهنش سؤال، شبهه یا مطلب گنگی پیدا شد، سریعاً خود را از او عالم‌تر، حکیم‌تر و حتی عادل تر نمی‌داند و سریع خود را قاضی افعال حکیمانه حق تعالی ندانسته و او را محکوم نمی‌نماید. و اگر کسی به وجود خدا پی‌نبرد، بدیهی است برای او «نماز» که احکام و آداب عبادی انسان در مقابل چنان خالقی است، معنایی ندارد.

از دوست خود بپرسید که آیا به خود «خدا» شک دارید و یا به عدالت او؟ اگر به وجود او شک دارید، پس او را محکوم به بی‌عدالتی یا ... نکنید، چون اصلاً قبول ندارید که خدایی هست یا نیست؟ و اگر اصل وجود را قبول کردید، عقل حکم می‌کند که خدا، یا همان هستی و کمال مطلق، از هر عیب و نقصی منزه «سبحان» است، پس حتماً عادل است و ظلم نمی‌کند. نه این که خدایی باشد که دوست شما یا هر کس دیگری از او عالم‌تر و عادل‌تر باشد و از عبادت او به خاطر محکوم کردن او به [العیاذبالله] بی‌عدالتی سرپیچی کند!

ج – حضرت آدم (ع) نیز به خاطر گناهش به زمین فرستاده نشد، بلکه خداوند از همان ابتدای خلقت او فرمود به ملائکه فرمود: قصد دارم خلیفه‌ی خود را روی زمین قرار دهم و همین امر موجب حیرت و سؤال ملائک شد و خداوند متعال نیز در پاسخ آنان فرمود: من چیزهایی [از کمالات این مخلوقم] می‌دانم که شما نمی‌دانید:

«وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَليفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فيها مَنْ يُفْسِدُ فيها وَ يَسْفِكُ الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَ نُقَدِّسُ لَكَ قالَ إِنِّي أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ» (البقره - 30)

ترجمه: و چون پروردگارت بفرشتگان گفت: من ميخواهم در زمين جانشينى بيافرينم گفتند: در آنجا مخلوقى پديد مى‏آورى كه تباهى كنند و خونها بريزند؟ با اينكه ما تو را بپاكى مى‏ستائيم و تقديس مى‏گوييم؟ گفت من چيزها ميدانم كه شما نمی‌دانيد.

مضاف به این حضرت آدم (ع) در آن بهشتی که برخی گمان می‌کنند، - یعنی همان بهشت موعود – نبود، چون ورود به آن بهشت فقط در آخرت صورت می‌پذیرد، شیاطن نیز به آن راه ندارد و کسی نیز از آن اخراج نمی شود. بلکه بهشت برزخی یا دنیوی بود. و این اخراج فقط سبب شد که «بدی»‌های آنها عیان شود. چنان چه می‌فرماید «فَأَكَلا مِنْها فَبَدَتْ لَهُما سَوْآتُهُما – سر انجام هر دو از آن درخت خوردند و عورت‌هايشان به ايشان نمودار شد. (طه 121)»

د – ما تقاص آنها را نمی‌دهیم، در این دنیا نیز هر کس فریب شیطان را نخورد، در بهشت دنیوی زندگی می‌کند و سپس به بهشت برزخی و بهشت قیامت منتقل می‌گردد و هر کس فریب بخورد، بدی‌هایش آشکار می‌شود، یعنی نفس اماره‌اش فعال شده و از رفتارش تجلی می‌کند. لذا خداوند کریم به هر انسانی فرمود که مواظب باشید، شما نیز مانند آنها فریب نخورید:

«يا بَني‏ آدَمَ لا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطانُ كَما أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِيُرِيَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَ قَبيلُهُ مِنْ حَيْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّياطينَ أَوْلِياءَ لِلَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ» (الأعراف - 27)

ترجمه: اى فرزندان آدم! شيطان شما را نفريبد چنان كه پدر و مادر شما را از بهشت بيرون كرد، لباس ايشان را از تن‏شان مى‏كند تا عورت‏هاشان را به ايشان بنماياند، شيطان و دسته وى شما را از آنجايى مى‏بينند كه شما نمى‏بينيد، ما شيطانها را سرپرست كسانى قرار داديم كه ايمان نمى‏آورند.